Już w 2016 r. Zarząd Województwa Podkarpackiego przyjął Program Strategiczny Rozwoju Transportu Województwa Podkarpackiego do roku 2023. Znalazły się w nim również zadania dotyczące kolei, w tym budowa dwóch krótkich linii kolejowych oraz modernizacje znacznej części istniejących dróg żelaznych. Dokument postuluje również poprawę oferty w ruchu regionalnym, w tym przywrócenie połączeń ze Słowacją i Ukrainą na przejściu Krościenko – Chyrów.
Województwo podkarpackie ma nowy dokument określający kierunki rozwoju infrastruktury transportowej regionu. Jak można przeczytać na stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego „PSRT WP wskazuje główne kierunki rozwoju infrastruktury transportowej mające na celu poprawę szeroko rozumianej wewnętrznej i zewnętrznej dostępności przestrzennej regionu, a także wyznacza kryteria wyboru projektów, w tym zakresie”. W wyniku przeprowadzonych zadań ma nastąpić m.in. poprawa dostępności zewnętrznej województwa poprzez poprawę powiązań regionalnego systemu transportowego z systemem krajowym i międzynarodowym, rozwój połączeń regionalnych wraz z poprawą dostępności do obszarów peryferyjnych, zwiększy się integracja różnych systemów transportowych (drogowego, kolejowego i lotniczego).
Kolej pasażerska dziśDokument szeroko opisuje stan obecny kolejowego ruchu pasażerskiego, wskazując na jego liczne słabości. W efekcie zaniedbań od 1990 r. kolejowe przewozy pasażerskie tracą na znaczeniu. Do takich należy niedostateczna oferta połączeń realizowanych przez przewoźnika kolejowego. Dotyczy to zarówno braku połączeń na części tras, jak i niewystarczająca liczba połączeń na obsługiwanych ciągach komunikacyjnych. Zauważono niskie prędkości handlowe składów, a także wyraźne braki w infrastrukturze pasażerskiej. Zwrócono uwagę na złe skomunikowanie transportem kolejowym Rzeszowa z Krosnem i południowego Podkarpacia. Problemem jest także brak integracji transportu kolejowego z autobusowym i lotniczym.
WyzwaniaW dokumencie zawarto katalog wyzwań. Do nich należy zwiększenie dostępności do Rzeszowa poprzez zapewnienie bezpośrednich połączeń kolejowych ze stolicy regionu do innych ośrodków regionalnych. Szczególne znaczenie ma uruchomienie pociągów najkrótszą drogą (czyli liniami nr 71, nr 25 i nr 8) z Warszawą. Kolejnym wyzwaniem jest zwiększenie liczby połączeń regionalnych między Rzeszowem a innymi miastami regionu. Aby podróżni „wybierali pociągi nogami” wskazano na potrzebę poprawy konkurencyjności transportu kolejowego względem innych gałęzi transportu. Aby to osiągnąć niezbędne jest skrócenie czasu przejazdu, poprawa komfortu podróży, dostosowany do potrzeb rozkład jazdy oraz integracja kolei z innymi środkami komunikacji publicznej. Postulowane jest również przywrócenie połączeń pasażerskich na liniach kolejowych nr 108 oraz nr 107 w celu realizacji połączeń transgranicznych ze Słowacją (przez przejście graniczne Łupków – Medzilaborce) i Ukrainą (przez przejście graniczne Krościenko – Chyrów). Ważnym zadaniem jest również utworzenie połączenia kolejowego z lotniskiem w Jasionce.
InwestycjeDo realizacji celów i wyzwań niezbędne będzie przeprowadzenie robót infrastrukturalnych. Wśród nich wskazano prace w Rzeszowie ("rozwój Węzła Rzeszów"), inwestycje związane z powstaniem Podkarpackiej Kolei Aglomeracyjnej, a także elektryfikację linii kolejowej nr 71. Powinny powstać dwie linie kolejowe – do lotniska w Jasionce oraz łącznica w rejonie Jasła. To ostatnie zadanie jest bardzo istotne z uwagi na poprawę skomunikowania Rzeszowa z Krosnem i południowo- wschodnią częścią regionu. Nie zapomniano o modernizacjach linii nr 25 odcinek Ocice – Mielec – Dębica, linii nr 74 Sobów – Stalowa Wola Rozwadów, linii nr 68 odcinek Stalowa Wola Rozwadów – Lublin oraz kontynuacji prac na linii nr 106. Wspomniano także o potrzebie kontynuacji robót infrastrukturalnych między Rzeszowem a Przemyślem. Być może będą realizowane kolejne inwestycje – na pozostałym odcinku linii nr 68, na trasie między Jasłem a Bieczem oraz linii kolejowej Nowy Zagórz – Łupków. Dokument wskazuje również na potrzebę modernizacji kolei wąskotorowych.
Źródła finansowaniaPlanowane prace mają być sfinansowane z różnych źródeł. Wśród nich należą fundusze unijne, w tym przyznane w ramach Polityki Spójności Unii Europejskiej, oraz inne środki pomocowe. Wskazano również na krajowe środki publiczne, w tym pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządów terytorialnych różnych szczebli, państwowe fundusze celowe (Fundusz Kolejowy, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) i środki własne zarządców infrastruktury kolejowej. Nie wykluczono jeszcze innych źródeł finansowania jak środki prywatne inwestowane w systemie partnerstwa publiczno- prywatnego, środki uzyskiwane wynikające z wdrażania zasad: „zanieczyszczający płaci” oraz „użytkownik płaci” oraz z mechanizmów norweskich.