Po co PKP Cargo spółka AWT?

Konsorcjum OKD – jedyny producent węgla kamiennego w Czechach – złożyło na początku miesiąca wniosek o upadłość. Przewozy węgla to core business należącego do PKP Cargo operatora AWT i ponad połowa jego przewozów, dlatego bankructwo klienta to dla niego bardzo duży problem. Pisaliśmy o tym w tym miejscu. W obliczu problemów OKD zakup przewoźnika przez PKP Cargo skrytykował minister infrastruktury i budownictwa Andrzej Adamczyk. W odpowiedzi PKP Cargo zapewniło, że od dłuższego czasu dywersyfikuje działalność AWT, rozwijając ją w takich segmentach jak automotive, intermodal czy przewozy międzynarodowe.

Historia najważniejszej akwizycji

Zakup 80% akcji spółki Advanced World Transport (AWT) przez PKP Cargo za 103,2 mln euro (427,3  mln zł według ówczesnego kursu) był pierwszą akwizycją PKP Cargo na rynku zagranicznym i jednym z najważniejszych wydarzeń w historii spółki, przynajmniej od czasu jej giełdowego debiutu. PKP Cargo sfinalizowało transakcję niemal dokładnie rok temu, pod koniec maja 2015 roku. W momencie sprzedaży Grupa AWT była jednym z największych prywatnych kolejowych przewoźników towarowych w Europie i drugim pod względem wielkości przewoźnikiem w Czechach. Jej zakup dał PKP Cargo skokowy wzrost udziału w rynku czeskim do 10 proc. 

– Inwestycja w AWT to przełom w realizacji naszej strategii ekspansji zagranicznej. Czechy są bramą na południe Europy. Dzięki przejęciu AWT będziemy mogli jeszcze lepiej wykorzystać strategiczne położenie Polski, w szczególności Śląska, do rozwoju nowych połączeń i realizacji kompleksowych usług logistycznych i transportowych w trójkącie Bałtyk – Adriatyk – Morze Północne – mówił Adam Purwin, ówczesny prezes PKP Cargo. – Potwierdzamy naszą umiejętność wykorzystania potencjału organizacyjnego i finansowego PKP Cargo. Dodatkowo, jesteśmy przekonani, że na naszym sukcesie będą mogły również skorzystać inne firmy, szczególnie przemysł. Warto pamiętać, że transport kolejowy stanowi ważną część naszej gospodarki, a wszystko wskazuje na to, że jego rola będzie w najbliższych latach rosła – dodawał Purwin.

Sprzedającymi 80 proc. udziałów w Advanced World Transport byli Pan Zdeněk Bakala oraz The Bakala Trust. – Historia AWT to historia sukcesu. Firma rozwinęła się od lokalnego przewoźnika do grupy kolejowej z ambicjami międzynarodowymi – mówił przy sprzedaży Zdeněk Bakala, Warto zauważyć, że w lutym czeski miliarder wyzbył się również akcji NWR Resources, właściciela OKD.

Międzynarodowe AWT

Już w momencie przejmowania przez PKP Cargo AWT nie było wyłącznie czeskim przewoźnikiem. W 2013 roku Grupa AWT przewiozła 12 mln ton towarów, zrealizowała pracę przewozową na poziomie 1,54 mld tkm i wypracowała 282 mln euro przychodu, świadcząc usługi na terenie Czech, Słowacji, Słowenii, Węgier, Niemiec, Rumunii, Bułgarii, Polski oraz Chorwacji i zatrudniając ok. 2,1 tys. pracowników,

Jej tabor kolejowy to ok. 160 lokomotyw i ponad 5 tys. wagonów (w tym ponad 65 proc. własnych). Grupa oprócz wykonywania przewozów towarowych była także operatorem 60 bocznic kolejowych w Czechach. Największe z nich to te przy kopalniach należących do OKD. Rynkowi Kolejowemu udało się odwiedzić Kopalnię Darkov. AWT posiadała też spółkę świadczącą usługi taborowe (serwis i wynajem wagonów), a także spółkę wyspecjalizowaną w pracach budowlanych, rekultywacji i gospodarce odpadami.

Działania po przejęciu przewoźnika

W czerwcu ubiegłego roku prezesem AWT został Zbigniew Klepacki, wówczas członek rady nadzorczej PKP Cargo, a wcześniej wiceminister infrastruktury odpowiedzialny za kolej. Natomiast w sierpniu 2015 roku PKP Cargo poinformowało o rozwiązaniu działającej w Polsce spółki AWT Rail PL i otwarciu jej likwidacji. W grudniu ubiegłego roku PKP Cargo poinformowało o realizacji planów AWT i przystąpieniu do rozbudowy terminalu w Paskowie pod Ostrawą. 

Po pierwszym półroczu 2015 roku PKP Cargo poinformowało, że po przejęciu AWT zidentyfikowany i potwierdzony przez biegłego rewidenta został zysk z okazyjnego nabycia. Wartość spółki AWT po przejęciu okazała się wyższa od szacunków sporządzonych przed transakcją. Czeski przewoźnik jest warty 704 mln zł, a dzięki wynegocjowanej cenie Grupa PKP Cargo uzyskała na jego zakupie 140 mln zł.

Poseł pyta o AWT

Andrzej Adamczyk nie jest jedyną osobą z partii rządzącej, która krytykuje zakup AWT. W tym tygodniu interpelację w tej sprawie do ministra złożył były minister transportu Jerzy Polaczek. "Zasadnicze wątpliwości budzi rzetelność czynności due diligence, prowadzonych w 2014 r. przed zakupem akcji PKP CARGO S.A. w Spółce AWT, a także zasadność biznesowa decyzji, w sytuacji, gdy wiedza rynkowa na temat kondycji OKD – głównego klienta AWT – która powinna być na przełomie 2014 i 2015 roku znana ówczesnemu zarządom PKP CARGO S.A., PKP S.A. i polskiemu ministrowi infrastruktury p. Marii Wasiak" – napisał w interpelacji Polaczek.

Były minister chce poznać od obecnego ministra odpowiedzi na pytanie, czy został przeprowadzony audyt zasadności zakupu AWT, czy zakup AWT był w ogóle zasadny w sytuacji, gdy PKP Cargo realizowało już przewozy samodzielne na własnej licencji w Czechach i na Słowacji oraz posiadało Certyfikaty Bezpieczeństwa na Węgrzech i w Austrii, czy PKP Cargo poniosło z tego tytułu dodatkowe koszty oraz czy wykonało założony przed przejęciem przewoźnika plan finansowy. Jerzy Polaczek chce też informacji, ile wynoszą zobowiązania OKD Doprava wobec AWT, a także wiadomości czy minister planuje podjęcie działań w zakresie poprawy jakości nadzoru właścicielskiego.

PKP Cargo broni zakupu AWT

Zarzutów byłego i obecnego ministra PKP Cargo komentować nie chce. Spółka zapewnia jednak, że transakcja była korzystna. – Po połączeniu działalności dwóch przewoźników osiągamy synergie m.in. dzięki wspólnemu parkowi taborowemu, współpracy służb handlowych, uruchomieniu grupy zakupowej, eliminowaniu próżnych przewozów oraz wykonywaniu napraw taboru AWT przez PKP Cargotabor – informuje Michał Wyciślik z biura prasowego PKP Cargo. AWT wynajmuje od PKP Cargo lokomotywy i wagony, które do tej pory czeski przewoźnik pozyskiwał z rynku, a należący do AWT tabor jest częściowo serwisowany w zakładach PKP Cargotabor.

– Pod względem działalności operacyjnej PKP Cargo i AWT wspólnie obsługują klientów międzynarodowych, a dzięki obecności na rynkach UE cała Grupa przedstawia lepszą ofertę, co zwiększa możliwości pozyskania nowych partnerów biznesowych. AWT jest sprawnym, zrestrukturyzowanym przewoźnikiem, mającym ugruntowaną pozycję na czeskim rynku. 19 mln zł to wysokość kontrybucji AWT do wyniku netto Grupy PKP Cargo za 2015 rok – informuje spółka.

Grupa PKP Cargo zapewnia też, że dywersyfikuje działalność swojego czeskiego przewoźnika, by uniezależnić go od jednego klienta. – AWT jest związane z rynkiem przewozów węgla, lecz od dłuższego czasu rozwija działalność w takich segmentach jak automotive czy intermodal oraz przewozy za granicą. Już teraz jest operatorem obsługującym największą liczbę przewozów samochodów z fabryk w czeskim Kolinie i słowackiej Trnawie. Od czasu przejęcia przez PKP CARGO, AWT pozyskało nowe kontrakty na przewozy dla branż: chemicznej, rolnej, hutniczej, górniczej oraz nowe zlecenia intermodalne – zapewnia biuro prasowe. Zaznacza też, że za okres styczeń-marzec 2016 r. AWT zanotowało znaczące wzrosty przewozów pod względem masy i pracy przewozowej .

PKP Cargo odnosi się także do kwestii upadłości OKD Doprava. Jak czytamy w komunikacie spółki, "z uwagi na fakt, że Grupa AWT jest dostawcą usługi transportu kolejowego dla OKD, zasadnym i oczekiwanym działaniem OKD, jest zachowanie priorytetu regulowania należności wobec AWT, co ma szczególne znaczenie dla spółki wydobywczej w celu zachowania płynności łańcucha dostaw". AWT nadal świadczy usługi dla OKD, lecz w celu wykluczenia ryzyka niewłaściwego i nieterminowego regulowania frachtów, wdrożona została między stronami zasada regulowania należności w formie przedpłat za świadczone usługi.

PKP Cargo zaznaczyło też, że niekorzystna sytuacja finansowa OKD, w znacznie mniejszym stopniu ograniczy działalność spółki AWT Rekultivace a.s, która zajmie się m. in. rewitalizacją terenów poprzemysłowych, pracami rozbiórkowymi, likwidacją wyrobisk, zarządzaniem obiektami przeznaczonymi do zagospodarowania odpadów. Środki na działalność z zakresu rekultywacji terenów powydobywczych, zgodnie z prawem czeskim, zabezpieczane są w okresie prowadzenia działalności wydobywczej.