Mniej pasażerów na linii Lublin – Chełm. Dlaczego?

Od lat najbardziej popularną w kolejowym ruchu regionalnym jest trasa łącząca Chełm i Lublin. Odzwierciedleniem tego stanu jest chociażby liczba pociągów kursujących w szczytach przewozowych. Wtedy składy kursują nawet co pół godziny. Jednak na tej trasie coraz częściej zobaczyć można krótsze składy – w obecnym rozkładzie jazdy tylko jedna para pociągów zestawiona jest z dwóch elektrycznych zespołów trakcyjnych, pozostałe pociągi obsługiwane są jednym ezt lub jednym (w wybrane dni dwoma) dwuczłonowym spalinowym zespołem trakcyjnym. Zmniejszyła się także liczba kas – punktów odprawy podróżnych nie ma już na przystankach Chełm Miasto i Świdnik Wschodni, a kasa na stacji Chełm pracuje krócej niż w latach poprzednich. Pojawiły się również długie okresy czasu bez pociągów. Przykładowo, w dni robocze w relacji Lublin – Chełm są dwie duże luki (między 9:00 a 12:09 oraz między 19:49 a 22:42), a w dni wolne od pracy rankiem (w okresie od 5:00-8:59) odjeżdża tylko jeden pociąg do Chełma (w poprzednim rozkładzie jazdy były dwa pociągi). Nie należy zapominać o likwidacji pociągów regionalnych na trasie Chełm – Dorohusk.

Jak wynika z informacji uzyskanych u organizatora przewozów, czyli w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Lubelskiego, jak i u przewoźnika (Przewozy Regionalne Oddział Lubelski), spadek liczby podróżnych dotyczy wszystkich obsługiwanych tras w województwie lubelskim. Zatem nie jest to problem jedynie linii chełmskiej. W ocenie Zofii Dziewulskiej, naczelnik działu ds. handlowych w Lubelskim Oddziale Przewozów Regionalnych, zasadniczy wpływ na spadające przewozy pasażerów ma ogólna sytuacja w województwie.

– Zmniejszenie liczby podróżnych w regionie nie wynika tylko z ilości uruchamianych pociągów lub ograniczeń w ich kursowaniu. Należy spojrzeć w szerszym aspekcie na całość funkcjonowania rynku regionalnego. Spadek podróżnych można zaobserwować również u konkurencji. Wynikiem takiej sytuacji jest między innymi niż demograficzny, mały rynek pracy dla młodzieży z wyższym wykształceniem, słaby rozwój województwa na tle pozostałych regionów, migracja młodzieży do innych miast w poszukiwaniu lepszych warunków nauki i pracy – wyjaśnia „Rynkowi Kolejowemu” Zofia Dziewulska.

Informacje o sytuacji demograficznej potwierdzają dane statystyczne. W ciągu ostatnich kilkunastu lat zmniejszyła się liczba stałych mieszkańców miast, które obsługują pociągi przewozów regionalnych. Najwięcej mieszkańców stracił Chełm (z 71 tys. do ok. 64,5 tys.), mniej osób mieszka również w Zamościu (o około 2 tysiące), Rejowcu Fabrycznym, a nawet w wyraźnie rozbudowującym się Świdniku.

Jak podaje naczelnik ds. handlowych, kolejną przyczyną odpływu podróżnych jest niestabilny rozkład jazdy, który jest wynikiem z robót torowych realizowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe.

Zmniejszająca się liczba podróżnych mogła mieć wpływ na zaprzestanie sprzedaży biletów na wspomnianych przystankach. – Kasy agencyjne Chełm Miasto i Świdnik Wschodni prowadzone były na podstawie umowy agencyjnej. Po zakończeniu terminu umowy agent zrezygnował z dalszej działalności a nowy oferent się nie pojawił. Być może przyczyną takiej sytuacji był odnotowany spadek przychodów lub zmiany systemu zatrudnienia pracowników – informuje przedstawicielka PR Lublin.

Odpływ podróżnych ze środków kolejowego transportu publicznego i rosnące koszty przewoźnika nie zostały pokryte wyższą dotacją ze środków samorządu wojewódzkiego.

– Finansowanie przewozów kolejowych odbywa się ze środków budżetowych samorządu. Ograniczona wielkość tych środków oraz systematycznie rosnące koszty realizacji usługi przez operatora (w szczególności dostęp do infrastruktury, energia i paliwo trakcyjne) przy jednoczesnym spadku liczby przewiezionych pasażerów, decydują o ilości połączeń możliwych do zorganizowania w rocznym rozkładzie jazdy. W związku z tym, że budżet przeznaczony na finansowanie przewozów kolejowych w 2016 roku pozostaje na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego, organizator przewozów zmuszony był podjąć decyzję o ok. 3,3% zmniejszeniu zakresu pracy eksploatacyjnej pociągów określonej w umowie z operatorem. Działaniem tym objęto pociągi kursujące na wszystkich liniach kolejowych województwa, w tym również na odcinku Lublin – Chełm – wyjaśnia „Rynkowi Kolejowemu” Beata Górka, rzecznik Marszałka Województwa Lubelskiego.

W stosunku do roku ubiegłego, nastąpiły zmiany w obsłudze połączeń realizowanych na zamówienie organizatora przewozów. Obok ograniczeń w ofercie, w tym likwidacji ostatnich połączeń między Chełmem a Dorohuskiem, zwiększył się obszar, który obsługują pociągi organizowane przez samorząd województwa lubelskiego. Od wejścia w życie rozkładu jazdy wydłużono kursowanie trzech pociągów z Terespola do Siedlec (wcześniej trasę Łuków – Siedlce obsługiwały tylko pociągi Kolei Mazowieckich), a od połowy kwietnia wszystkie pociągi regionalne obsługują trzy przystanki położone na terenie Zamościa.

W odróżnieniu od pozostałych „dróg żelaznych” odchodzących od Lublina, czyli prowadzących m.in. do Kraśnika, Lubartowa i Dęblina, na linii chełmskiej przewoźnik praktycznie nie wprowadził specjalnych dla tej trasy ofert promocyjnych. Wyjątkiem jest obowiązywanie Biletu Miejskiego (dotyczy Lublina, Chełma i Świdnika) oraz oferty Połączenie w dobrej cenie na krótkim odcinku Lublin – Świdnik Wschodni (z wyłączeniem przystanku położonego na terenie portu lotniczego). Jedynie dla osób podróżujących do Zamościa cena biletu jest bardzo atrakcyjna, dzięki czemu bilet do tego miasta jest tańszy niż do Chełma.

Mimo doświadczeń z innych województw, gdzie obniżenie cen biletów docelowo przyniosło większe wpływy z ich sprzedaży (o przykładach z województw kujawsko- pomorskiego i świętokrzyskiego informowaliśmy na naszym portalu na początku tego roku), przewoźnik raczej nie będzie wprowadzać ofert promocyjnych dla tego odcinka.

– Aby wprowadzić zmiany w ofercie taryfowej należy uzyskać zgodę organizatora i posiadać środki na sfinansowanie spadku przychodów w przypadku ich zmniejszenia w wyniku wprowadzenia oferty. W sytuacji ogólnego spadku przychodów i przy uwzględnieniu tak trudnej sytuacji demograficznej województwa nie można spodziewać się dużych potoków podróżnych nawet przy niższych cenach za przejazdy, a to stwarza niebezpieczeństwo nie wykonania zaplanowanych przychodów – wyjaśnia Zofia Dziewulska.

Dodaje również, że na terenie województwa (generalnie) obowiązuje taryfa podstawowa Przewozów Regionalnych. Oferty promocyjne były wprowadzane na odcinkach, których obsługę rozpoczynano po latach zawieszenia wykonywania połączeń regionalnych. Inne promocje pojawiły się na odcinkach jednocześnie o niskiej liczbie przewożonych podróżnych i dużej konkurencji innych przewoźników.

Przy tak niekorzystnych informacjach dotyczących linii chełmskiej, poprawy oferty dla pociągów kursujących w tym kierunku można upatrywać w... planowanej na najbliższe lata modernizacji linii kolejowej nr 7 odcinek Lublin – Dęblin – Otwock. Zgodnie z zapowiedziami PKP PLK, podczas realizacji inwestycji ruch pasażerski ma być wstrzymany. Obecnie odcinek obsługuje do 21 pociągów w dobie. Można mieć nadzieje, że część „uwolnionej” pracy przewozowej trafi na inne trasy województwa.

Beata Górka informuje, że w pracach nad rozkładem jazdy 2016/2017 „zakłada się możliwość” zwiększenia liczby pociągów obsługujących odcinek Lublin – Chełm. Ostateczne decyzje zapadną w IV kwartale tego roku, na etapie prac nad założeniami do budżetu województwa na przyszły rok.